W dniu 11 lipca 2023 r. weszły w życie „Ramy prywatności danych UE-USA”, nowa umowa o ochronie danych między UE a USA, która ma na celu ułatwienie przekazywania danych z firm europejskich do amerykańskich. Zastępuje ona poprzednie umowy „Safe Harbor”i „Privacy Shield”, które zostały uznane za nieważne przez ETS (Europejski Trybunał Sprawiedliwości). Umowy te regulują warunki, na jakich dane osobowe obywateli UE mogą być przekazywane do USA.
Nowa umowa stanowi podstawę do wydania przez Komisję Europejską decyzji stwierdzającej odpowiedni poziom ochrony danych, co oznacza, że Komisja uznała, że USA zapewniają odpowiedni poziom ochrony danych. Firmy mogą zatem przekazywać dane do USA i korzystać z amerykańskich usług w chmurze bez konieczności podejmowania dalszych środków ochronnych. Dzieje się tak jednak tylko wtedy, gdy dana amerykańska firma posiada ważny certyfikat zgodny z „Ramami prywatności danych UE-USA”.
Kluczowe punkty nowej umowy obejmują ograniczenia dostępu do danych osobowych przez amerykańskie służby wywiadowcze, a także środki prawne dla obywateli UE przeciwko gromadzeniu i wykorzystywaniu ich danych przez te służby. Utworzony zostanie nowy sąd, Data Protection Review Court (DPRC), który będzie rozpatrywał skargi i zarządzał wiążące środki zaradcze. Będą również przeprowadzane regularne przeglądy w celu zapewnienia, że postanowienia umowy są przestrzegane.
Nie jest jasne, czy porozumienie faktycznie poprawi ochronę danych.
Chociaż umowa została okrzyknięta ważnym krokiem w dziedzinie ochrony danych, spotkała się również z krytyką. Działacz na rzecz ochrony danych Max Schrems już zapowiedział, że złoży pozew przeciwko nowemu porozumieniu. Pozostaje niejasne, czy umowa faktycznie poprawi ochronę danych i czy zostanie utrzymana przez ETS.
„Safe Harbor”i „Tarcza Prywatności”już zawiodły
„Safe Harbor”i „Privacy Shield”były umowami o ochronie danych pomiędzy Unią Europejską (UE) a Stanami Zjednoczonymi (USA), mającymi na celu uregulowanie przekazywania danych osobowych pomiędzy tymi dwoma regionami..
„Safe Harbor”była pierwszą z tych umów i została wprowadzona w 2000 roku. Ustanowiła ona ramy, zgodnie z którymi amerykańskie firmy mogły otrzymywać i przetwarzać dane osobowe z UE. Jednakże „Bezpieczna przystań”została uznana za nieważną przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) w 2015 roku. Orzeczenie to wynikało z pozwu złożonego przez austriackiego działacza na rzecz ochrony danych Maxa Schremsa. Argumentował on, że umowa nie zapewnia odpowiedniej ochrony danych obywateli UE, zwłaszcza w świetle ujawnionych przez Edwarda Snowdena informacji o zakresie inwigilacji prowadzonej przez amerykańskie agencje wywiadowcze.
W odpowiedzi na unieważnienie Safe Harbor, w 2016 r. wprowadzono porozumienie Privacy Shield. Obejmowało ono dodatkowe zabezpieczenia i kontrole w celu uwzględnienia obaw dotyczących prywatności. Jednak również to porozumienie zostało uznane za nieważne przez ETS w 2020 r., ponownie z powodu skargi złożonej przez Schremsa. Sąd orzekł, że Tarcza Prywatności nie chroni w wystarczającym stopniu danych obywateli europejskich przed dostępem rządu USA.
Obydwie umowy ostatecznie upadły, ponieważ zdaniem ETS nie gwarantowały one w wystarczającym stopniu ochrony danych obywateli UE, zwłaszcza w odniesieniu do dostępu do ich danych przez władze USA i agencje wywiadowcze. Orzeczenia te oznaczają, że transfer danych między UE a USA pozostaje złożoną i kontrowersyjną kwestią.
